Opracował Zbigniew Kozański
1. Pozostając w domu chronicie ludzkie życie. Nadajecie wartość, sens swojemu działaniu
Potraktujcie odosobnienie (i wiążące się z nim ograniczenia) nie jako porażkę, formę ucieczki czy przejaw słabości, ale jako wyzwanie by zrobić coś dobrego, przekuć je w coś pozytywnego.
Pozostawanie w domu, respektowanie i stosowanie się do zaleceń i obowiązujących procedur postępowania jest oznaką naszej odpowiedzialności, przejawem służby społecznej, dowodem siły w zmaganiu się z problemami.
Chroniąc siebie chronicie innych, swoich rodziców, dziadków, mieszkańców naszego kraju, nadajecie sens (wyższą wartość) swojemu postępowaniu i wyrzeczeniom. Pozwala to pozostać w zgodzie ze sobą i chroni przed poczuciem bezradności i stygmatyzacją społeczną. W efekcie przyczyniacie się do szybszego poradzenia sobie z epidemią przez całe społeczeństwo.
Pozostając w domu chronicie ludzkie życie.
Przestrzeganie obowiązujących zasad (pozostawania w domu, dystansowania się społecznego, dokładne mycie rąk, itp.), działanie z godnie z procedurami nie tylko realnie zabezpiecza was przed zakażeniem, ale także powinno obniżyć poczucie niepokoju (zagrożenia).
Jakkolwiek nie należycie do grupy wiekowej najbardziej narażonej na zakażenie i jego groźne dla zdrowia i życia konsekwencje, to najnowsze dane pochodzące z Europy i USA (koniec marca 2020) wskazują, że zakażają się także ludzie młodzi. Dlatego WHO skierowało odrębny apel dla ludzi młodych, aby przestrzegali oni zasad zachowania i bezpieczeństwa epidemicznego wprowadzonych przez rządy.
Sytuacja jest trudna i prawdopodobnie nie przelotna (nikt dokładnie nie wie ile potrwa ), dlatego trzeba ją przyjąć do wiadomości i zaadaptować się do niej jak najlepiej.
- Podtrzymujcie kontakty społeczne
Utrzymywanie kontaktów społecznych jest istotnym warunkiem zachowania naszego zdrowia i funkcjonowania społecznego, brak kontaktów odczuwamy jako dyskomfort.
Wiem, że szczególnie dla Was utrzymywanie kontaktów z kolegami, przyjaciółmi jest bardzo ważne (nie chodzicie do szkoły, siedzicie w domach).
Z pomocą przychodzi nam współczesna technologia, internet, media społecznościowe, smartfony – stwarzają wam duże możliwości pozostawania w kontakcie z rówieśnikami, znajomymi i ze światem (wielu z Was to robi).
Rozmowa z przyjacielem pozwala na podzielenie się swoimi obawami i daje wam okazję do wzajemnego wsparcia.
Dbajcie o to, aby koronawirus nie był głównym (jedynym) tematem waszych rozmów, pogawędek.
Obawiacie się o zdrowie i bezpieczeństwo swoich bliskich, rodziców, dziadków (czego wyraz daliście w swoich wypowiedziach). Pozostańcie w stałym kontakcie z nimi, gdyż podobnie jak wam, seniorom jeszcze bardziej może dokuczać izolacja społeczna (osamotnienie), mogę się bać o swoje zdrowie. Regularnie kontaktując się ze swoją babcią czy dziadkiem dajecie dowód swojej troski, przywiązania i znaczenia, jakie mają oni w waszym życiu.
Możecie także pomóc zrobić im zakupy, nabyć niezbędne lekarstwa, oczywiście przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa.
Te kontakty i udzielana pomoc stanowić będą realną pomoc i wsparcie dla innych, a Wam też powinny dać moralną satysfakcję.
Sąsiedzka pomoc, troszczenie się o siebie, interesowanie się stanem zdrowia, dobre uczynki na rzecz innych to dowód waszej empatii, solidarności i siły.
- Bądźcie aktywni. Planujcie, stawiajcie sobie codzienne cele, nadawajcie porządek swojej codziennej aktywności.
Pozostawanie w domu, izolacja, w niektórych przypadkach nawet kwarantanna, konieczność respektowania zasad dystansowania społecznego naruszyły wasz dotychczasowy tryb życia (zamiast chodzenia do szkoły przebywacie większość czasu w domu, uczycie się zdalnie, musieliście bardzo ograniczyć spotkania ze znajomym, macie trudności w realizacji pasji, np. trening sportowy).
Zmiany te mogły doprowadzić – szczególnie w pierwszych dniach (tygodniach) obowiązywania nowych reguł funkcjonowania – do pewnej dezorganizacji działań, zakłócenia porządku codziennych czynności i naruszenia poczucia bezpieczeństwa, stabilności i przewidywalności.
(Niektórzy z Was sygnalizują wywołane tymi zmianami problemy : bezradność, poczucie zagubienia, dezorganizacja działania, brak samodyscypliny, nieefektywne wykorzystanie czasu, rozleniwienie, brak zrównoważonego trybu życia)
Zatem stoicie teraz przed zadaniem ponownej organizacji swojego codziennej aktywności, co może okazać się korzystne zarówno dla zaspokojenia potrzeby bezpieczeństwa, jak i realizacji zadań i obowiązków np. związanych z samodzielną nauką w domu.
W tych okolicznościach zasadne wydaje się następujące zalecenie : planujcie, organizujcie, stawiajcie sobie codzienne cele, nadawajcie porządek swojej codziennej aktywności.
Planowanie dnia (tygodnia) nadaje kształt i sens (kierunek) naszym działaniom, daje poczucie przewidywalności i kontroli, pozwala ustrzec się od zniechęcenia i poczucia bezradności, zagubienia.
Wyznaczcie sobie miejsce i czas nauki oraz odpoczynku, opracujcie grafik nauki (uzgodnijcie i skoordynujcie swoje aktywności z działaniami innych domowników, rodziców czy rodzeństwa, którzy też realizują swoje zadania zawodowe i szkolne w przestrzeni domowej).
Potraktujcie obecną sytuację jako okazję do rozwijania umiejętności samoorganizacyjnych, zarządzaniem swoją nauką i pracą (zarządzanie sobą) niezbędne w przyszłości – na studiach, w pracy.
- Starajcie się prowadzić zrównoważony, zdrowy tryb życia.
Prowadzenie zrównoważonego trybu życia, troska o kondycję fizyczną pomoże wam lepiej radzić sobie ze stresem i zadaniami (szkolnymi), zwiększy waszą odporność, sprzyja utrzymaniu dobrego samopoczucia.
Warto zadbać o odporność – wysypiajcie się, dbajcie o higienę osobistą (teraz szczególnie ważne jest dokładne mycie rąk), jedzcie pełnowartościowe posiłki w regularnych odstępach, dbajcie o aktywność fizyczną, odpoczywajcie, relaksujcie się, wykonujcie inne czynności, które sprawiają wam przyjemność i dają odprężenie (masaże, muzyka, realizacja pasji, czytanie, oglądanie filmów).
Maturzysto !
– Prowadzenie zrównoważonego trybu życia i troska o swoje zdrowie (fizyczne i emocjonalne) jest szczególnie potrzebna w sytuacji zwiększonego wysiłku umysłowego związanego z przygotowaniem się do matury, ciągłe, wielogodzinne uczenie się bez robienia przerw, odpoczynku osłabi waszą efektywność i odporność,
– w sposób rozsądny odpowiadajcie na wymagania nauczycieli, koncentrując się na swoich planach i priorytetach, liczcie się ze swoimi możliwościami,
– obowiązujące procedury zachowań w okresie epidemii – choć dość wymagające – pozwalają na spacery, ruch na świeżym powietrzu (bieganie, rower, itp. (było tak do 1 kwietnie, potem przepisy zostały zaostrzone ), nie rezygnujcie z dobroczynnego wpływu ruchu (choćby w warunkach domowych), oczywiście pamiętając o przestrzeganiu zasad dystansowanie się społecznego.
Unikajcie niekonstruktywnych sposobów radzenia sobie ze stresem, takich , jak:
- Palenie, spożywanie alkoholu,
- Przejadanie się lub głodzenie,
- Przesiadywanie godzinami przed telewizorem lub komputerem,
- Wycofywanie się z kontaktów z innymi,
- Próby relaksowania się za pomocą substancji psychoaktywnych (takich jak narkotyki i leki),
- Za dużo snu (przesypianie wielu godzin w ciągu dnia),
- Prokrastynacja (odkładanie działania na później),
- Zapełnianie działaniem każdej minuty dnia, aby uniknąć zmierzenia się problemami,
- Przelewanie stresu na innych (atakowanie, gniewne wybuchy, przemoc fizyczna)
Skorzystaj z prezentacji, które znajdują się na stronie Poradni dla Młodzieży :
www.pppdm.edu.lodz.pl
-Jak osiągnąć sukces na maturze (zawiera bardzo wiele cennych wskazówek jak radzić sobie ze stresem i jednocześnie dobrze przygotować do matury)
– Skuteczna nauka (jak organizować sobie samodzielną i skuteczną naukę )
- Zachowajcie umiar w korzystaniu z mediów, śledzeniu informacji na tematy związane z pandemią koronawirusa
Ograniczajcie informacje na temat koronawirusa, wystarczy kilka informacji dziennie. Nie śledźcie nieustannie informacji o liczbie zakażonych i zmarłych, gdyż to może mieć na was negatywny wpływ, zwiększyć poziom lęku, stresu, utrudnić racjonalne działanie, wywołać panikę, może też wywoływać mechanizmy obronne, jak lekceważenie zagrożenia czy nawet zaprzeczenie mu. Takie są także zalecenia WHO (Światowej Organizacja Zdrowia).
Skupcie się na faktach, korzystajcie ze sprawdzonych źródeł wiedzy, osób do których macie zaufanie. Unikajcie dezinformacji, fakenewsów i plotek (powinni wam w tym pomóc kompetentni nauczyciele!)
Warto śledzić rozwój sytuacji, ale trzeba zachować umiar. Ciągłe obsesyjne śledzenie informacji może sprawić, że będziecie jeszcze bardziej zestresowani, co nie wpłynie korzystnie na waszą odporność.
Jeżeli jesteście mocno zaniepokojeni możliwością zakażenia się oceńcie, jakie jest prawdopodobieństwo negatywnych zdarzeń (np. zarażenia się). Zadajcie sobie następujące pytania :
– Czy mam obniżoną odporność lub znajduję się w grupie szczególnego ryzyka?
– Jakie jest prawdopodobieństwo, że miałem kontakt z osobami zakażonymi ?
– Czy ostatnio podróżowałem do miejsc, w których znajdowały się osoby zakażone ?
– Czy przestrzegam zaleceń i ograniczeń?
Jeśli odpowiedzi brzmią nie, to prawdopodobieństwo zachorowania jest bardzo małe, powinno to zmniejszyć wasz niepokój, osłabić lęk i zamartwianie się.
Oczywiście nie oznacza to lekceważenia zasad i procedur bezpieczeństwa!
Możesz skorzystać z prezentacji na stronie Poradni dla Młodzieży :
Jak radzić sobie z lękiem
Możecie także skorzystać z profesjonalnej pomocy psychologicznej, na stronie Poradni dla Młodzieży znajdziesz telefony kontaktowe.
a-mail kontakt@pppdm.elodz.edu.pl
tel. 533 575 353
Źródła i materiały wykorzystane w opracowaniu
- Koronawirus Jak zachować motywację w czterech ścianach (webinarium SWPS) https://www.youtube.com/watch?v=RXoMCNH_ZJg
- Jak poradzić sobie z lękiem przed koronawirusem ( webinarium SWPS) https://polskatimes.pl/koronawirus-jak-radzic-sobie-z-lekiem-przed-koronawirusem
- Koronawirus. Jak poradzić sobie z samodzielna nauką w domu. Techniki, które ułatwiają pracę uczniom.
https://zdrowie.radiozet.pl/Psychologia/ABC-psychologii/Koroanwirus.-Jak-poradzic-sobie-z-samodzielna-nauka-w-domu
- Materiały na stronie Poradni dla Młodzieży (www.pppdm.edu.lodz.pl)
– Jak osiągnąć sukces na maturze – prezentacja
– Skuteczna nauka- prezentacja
– Jak radzić sobie z lękiem
– Jak radzić sobie ze stresem
5. Koronawirus jak wytrzymać stres odosobnienia
https://www.medonet.pl/koronawirus/poradnik,koronawirus–cenne-rady–jak-wytrzymac-stres-odosobnienia,artykul,30353171.html
- Raport z badań Samopoczucie młodzieży w czasie epidemii, problemy, obawy i sposoby radzenia sobie (Z. Kozański – Poradnia dla Młodzieży )
- J. Gutral – Jak radzić sobie ze strachem przed koronawirusem https://wiadomosci.onet.pl/kraj/koronawirus-w-polsce-psycholog-radzi-jak-walczyc-ze-stresem/wtbjh1e
- D. Minta – Im dłużej będziemy zamknięci w domu tym trudniej …
- Wsparcie psychologiczne w czasie epidemii (materiały NFZ) https://www.politykazdrowotna.com/56695,filmowe-wsparcie-psychologiczne-od-nfz-w-czasie-epidemii
- Kształcenie na odległość. Poradnik dla szkół (MEN)